Μενέντεθ ι Πελάγιο, Μαρθελίνο

(Marcelino Menendez y Pelayo, Σανταντέρ 1856 – 1912). Ισπανός κριτικός, φιλόλογος και ιστορικός. Σε ηλικία 22 μόλις ετών κατέλαβε την έδρα της φιλολογίας στο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης. Ανέλαβε σύντομα τη διεύθυνση της Εθνικής βιβλιοθήκης της ισπανικής πρωτεύουσας, εγκαταλείποντας την πανεπιστημιακή διδασκαλία. Ο Μ. διέθετε τεράστια μόρφωση, η οποία του επέτρεψε να ανοικοδομήσει την πολιτιστική ιστορία της σύγχρονης Ισπανίας με ένα γιγάντιο συγγραφικό έργο. Η σκέψη του χαρακτηρίζεται από την αγάπη προς την πατρίδα του και την καθολική πίστη, στοιχεία που αποτέλεσαν τη θεματολογία του, αντλούμενα από την παράδοση της φιλολογικής παραγωγής του ισπανικού χρυσού αιώνα (Siglo de Oro), ιδίως κατά την πρώτη περίοδο της εργασίας του: Η ισπανική επιστήμη (1876), Ο Οράτιος στην Ισπανία (1877), Ιστορία των Ισπανών ετερόδοξων (3 τόμοι, 1880-82), Ο Καλντερόν και το θέατρό του (1881) και Ιστορία των αισθητικών θεωριών στην Ισπανία (1882-91). Οι έρευνές του στράφηκαν έπειτα σχεδόν αποκλειστικά προς την ισπανική γραμματολογία, στην οποία είναι αφιερωμένες οι καλύτερες εργασίες του μαζί με πολυάριθμες μονογραφίες, συγκεντρωμένες στην πέμπτη σειρά των Σπουδών φιλολογικής κριτικής (1884-1908). Στην ίδια κατηγορία ανήκουν η Ανθολογία λυρικών ποιητών, (13 τόμοι, 1890-1906), οι πρόλογοί του στις εκδόσεις των έργων του Λόπε ντε Βέγκα και το πολύτομο έργο Αρχές της νουβέλας, εκ των οποίων ο τελευταίος τόμος κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του (1905-15), πολύτιμο βοήθημα για τις αρχές του μυθιστορήματος έως την εποχή του Θερβάντες.